- Konstytucja 3 Maja 1791 r.

Zakończenie I wojny światowej i odzyskanie niepodległości przez Polskę w 1918 r. nie były końcem drogi ku wolności, lecz jednym z jej ostatnich etapów. Młoda Polska umacniała swą suwerenność i wykuwała swoje granice w ogniu walk zbrojnych i działań dyplomatycznych. Również wówczas pamięć o majowej konstytucji miała duże znaczenie.

W okresie wojny i okupacji z lat 1914-1918 piotrkowskie środowiska patriotyczne organizowały liczne przedsięwzięcia z historią w tle. Z reguły wiązały się one z inicjatywą pozyskania środków finansowych i materiałowych na rzecz m.in. Legionów Polskich, czy też pomocy najbardziej potrzebującym. Podobnie było w przypadku obchodów rocznicowych uchwalenia Konstytucji 3 Maja, jakie piotrkowianie podjęli w 1917 r.

Wiek XIX w dziejach Polski to okres niewoli narodowej. Mimo, iż na mapie Europy nakreślone były granice kadłubowych państw – Księstwa Warszawskiego, a później Królestwa Polskiego, nie było to jednoznaczne z niepodległością. Po upadku dwóch wielkich powstań – listopadowego (1830-1831), styczniowego (1863-1864) i kolejnych falach represji mających wynarodowić Polaków, nadzieję przyniosła Wielka Wojna 1914-1918.

Upadek napoleońskiego ładu przypieczętowały obrady Kongresu Wiedeńskiego 1815 r., podczas którego ważyły się losy Polaków. O ile podczas trzech rozbiorów nasi sąsiedzi dążyli do trwałego usunięcia monarchii polskiej zarówno z mapy Europy, jak i z tytulatury władców – o tyle w dwie dekady później to zwycięzcy Rosjanie mieli najwięcej w tej sprawie do powiedzenia.