- Instrukcja dotycząca Trybunału Koronnego w Piotrkowie - wykaz palestry, 1790 r.

Instrukcja dotycząca Trybunału Koronnego w Piotrkowie - wykaz palestry, 1790 r.

5 lipca 2021

Zakres działania Trybunału obejmował rozpatrywanie apelacji od wyroków sądów grodzkich, ziemskich i podkomorskich oraz rozpatrywanie spraw wnoszonych przeciwko urzędnikom administracji państwowej, w związku z zaniedbaniem przez nich swoich obowiązków. Rozstrzygał również sprawy prawne (iuris), które dotyczyły różnego rodzaju dóbr, sum, transakcji i zapisów oraz sprawy uczynkowe (facti), w trakcie rozpatrywania których mogły zostać zasądzone kary banicji, wieży górnej i kary finansowe.

W wyniku kolejnych reform, w 1792 roku utworzono dwa osobne Trybunały - w Piotrkowie i Lublinie. Każdy stanowiły dwie izby, w których zasiadało 12 i 13 deputatów. Siedzibą Trybunału Koronnego w Piotrkowie, podobnie jak w Lublinie był ratusz miejski. Gmach, wybudowany z myślą o władzach miejskich został przystosowany do pełnienia nowej funkcji. W 1611 roku sejm zatwierdził uchwałę szlachty województwa sieradzkiego, aby w Piotrkowie wybudować wieżę więzienną, która została dobudowana do południowej ściany ratusza. W ratuszu mieściły się sala rozpraw sądowych, kaplica i izba dla wojska. Ciągłość funkcjonowania Trybunału zapewniała kancelaria, na czele której stał pisarz aktowy. Nadzorował on wraz z podległym personelem prowadzenie kancelarii, wpisów do ksiąg oraz brał udział w posiedzeniach kolegialnych. Pisarze wojewódzcy biorący udział w posiedzeniach zobowiązani byli przyjeżdżać do Trybunału co najmniej na dwa dni wcześniej i złożyć przed nim przysięgę. Pozostałością po pracach kancelarii Trybunału były księgi trybunalskie, które dzieliły się na dwie grupy główne decreta (wyroki) i acta. Oprócz nich istniały również obok ksiąg pomocniczych, manuały i produkty.