- Podczas wojny polsko-bolszewickiej świadczenia wojenne ludności obliczano w oparciu o administrację cywilną – powiaty i gminy

Podczas wojny polsko-bolszewickiej świadczenia wojenne ludności obliczano w oparciu o administrację cywilną – powiaty i gminy

1 czerwca 2020

Sytuacja administracyjna powiatu piotrkowskiego w początku XX wieku była dość specyficzna. U schyłku epoki rozbiorów Piotrków był siedzibą władz jednej z najbogatszych guberni imperium rosyjskiego, zaś powiat piotrkowski liczył 22 gminy wiejskie. Po reformie administracyjnej z 1869 r. Piotrków był też jedynym miastem w powiecie (prawa miejskie utraciły wówczas: Wolbórz, Sulejów, Rozprza, Grocholice, Kamieńsk i Bełchatów). Podczas I wojny światowej 1914-1918 ziemie Królestwa Polskiego znalazły się pod okupacją wojsk Państw Centralnych. Piotrków wraz z okolicznymi terenami znalazł się w austro-węgierskiej strefie okupacyjnej (Generalne Gubernatorstwo Wojskowe w Lublinie). Linia graniczna między strefami okupacyjnymi niemiecką i austro-węgierską nie pokrywała się z przedwojennym systemem administracyjnym Królestwa Polskiego, dlatego władze okupacyjne wprowadziły wygodne dla siebie korekty. Z tego też powodu w okresie okupacji austro-węgierskiej powiat piotrkowski liczył 28 gmin i miasto powiatowe Piotrków.

Do swojego „dawnego” kształtu – tj. liczby 22 gmin – powiat piotrkowski powrócił w początku 1919 r., jednak nie zawsze ten istotny fakt brano pod uwagę wyznaczając obciążenie kontyngentu świadczeń materiałowych. W okresie wojny polsko-bolszewickiej zdarzały się sytuacje, kiedy to podejmowane w Warszawie decyzje o podziale zobowiązań szacowane były dla powiatu piotrkowskiego według danych z końca 1918 r. – tj. na potencjał ekonomiczny 28 gmin… Z tego też powodu władze powiatowe interweniowały o sprostowania w wymiarze daniny, co nie zawsze przynosiło skutek w postaci obniżenia wymagań wobec piotrkowian.