- Kronika wydarzeń

            Chęć uczenia się jest ważna bez względu na wiek. Jednak szczególnie budujący jest widok młodych osób, które w świecie zdominowanym przez elektronikę potrafią znaleźć czas i okazać prawdziwe zainteresowanie historii w tradycyjnej, „czystej postaci”.

            O tym, że zasób Archiwum Państwowego w Piotrkowie Trybunalskim jest skarbnicą wiedzy historycznej, mało kogo trzeba przekonywać. Jak widać, wiedzą o tym również badacze z innych części Polski. W dniu 16 maja 2016 r. naszymi gośćmi byli uczestnicy podróży studyjnej, reprezentujący Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma w Warszawie oraz Muzeum Historii Żydów Polskich „POLIN” w Warszawie. W roli moderatorów i przewodników wystąpili pracownicy naszego archiwum - mgr Krzysztof Łapiński (zastępca dyrektora), dr Aleksy Piasta (kierownik Oddziału II) oraz mgr Maciej Hubka. Omawiali oni zagadnienia historii archiwum i jego zasobu, a także charakterystyki działalności. Na gości czekała również prezentacja judaiców z naszego zasobu, ukazujących dzieje piotrkowskiej społeczności żydowskiej m.in. w okresie międzywojennym. Spotkanie było również okazją do wymiany doświadczeń badawczych, a także planów dalszej współpracy. Serdecznie dziękujemy za miłą i owocną wizytę!

            Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim od lat prowadzi szeroko zakrojoną współpracę z instytucjami kultury, oświaty i nauki w regionie. Efekty tej współpracy wpisują się w bogatą paletę działań z zakresu edukacji i popularyzacji, przybierając zróżnicowane formy i tym samym docierając do szerokiego grona odbiorców. Tym razem pragniemy podzielić się z Państwem ciekawą inicjatywą, jaką było partnerstwo naszego archiwum w tegorocznej „Nocy Muzeów”, organizowanej przez Muzeum Regionalne im. Stanisława Sankowskiego w Radomsku, w sobotę 14 maja 2016 r.

            Czym była konspiracja antykomunistyczna po 1945 r., jak organizowały się jej zręby w naszym regionie i jak potoczyły się losy tomaszowskich „Żołnierzy Wyklętych”? Na te, a także szereg innych pytań odpowiedzi poszukiwali uczestnicy wykładu otwartego, zorganizowanego wspólnie przez Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim oraz Polskie Towarzystwo Historyczne Koło w Tomaszowie Mazowieckim. Spotkanie z historią miało miejsce w dniu 19 maja 2016 r. w siedzibie Oddziału naszego archiwum w Tomaszowie Mazowieckim.

Niesłabnącą popularnością w bieżącym roku cieszy się tematyka cichociemnych – elitarnej formacji Wojska Polskiego z lat II wojny światowej. Wynika to z faktu iż decyzją Sejmu RP rok 2016 został „Rokiem Cichociemnych”. Tematyka ta wpisuje się również w badania historyczne, prowadzone przez pracowników Archiwum Państwowego w Piotrkowie Trybunalskim, szczególnie zaś jego dyrektora – dr. Tomasza Matuszaka, autora prac naukowych i popularnych związanych z dziejami cichociemnych.

Edukacja historyczna i archiwalna może przybierać różnorodne formy. Przykładem tego jest popularność, jaką cieszy się film pt. „Bo ta, co nie zginęła… 1945 r.”, opracowany w ramach jednego z projektów edukacyjnych przez Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim. Tym razem spotkanie z filmem, jego realizatorami oraz militariami – rekwizytami filmowymi, miało miejsce w Społecznym Gimnazjum w Brzozie, w dniu 12 maja 2016 r. Na zaproszenie społeczności szkolnej z projekcją filmu i lekcją historyczną przybyli przedstawiciele naszego archiwum w osobach dr. Tomasza Matuszaka – dyrektora archiwum oraz mgr. Macieja Hubki.

W dniach 8 i 9 maja 1945 r. III Rzesza podpisała akt bezwarunkowej kapitulacji przed przedstawicielami armii „Wielkiej Koalicji”. Tym samym zakończyła się II wojna światowa. Ten największy w historii konflikt zbrojny, który pociągnął za sobą dziesiątki milionów ofiar, a także przyczynił się do znaczących przemian na mapie politycznej Europy, jest nie tylko częstym tematem badań naukowych historyków, lecz również motywem dzieł sztuki. Obecnie jedną z form nawiązywania do historii wojny jest ruch odtwórców historii – szerzej rozpoznawalny pod hasłem rekonstrukcji historycznej, zwanej też „żywą historią”. Ta specyficzna forma kultury ma również swoją funkcję edukacyjną. Dzięki obcowaniu z militariami zarówno sami rekonstruktorzy, jak i odbiorcy ich działalności mają okazję do pogłębiania swej wiedzy historycznej.

Czym jest patriotyzm? Czym się przejawia obecnie i czym był na przestrzeni dziejów Polski i Polaków? Na te, jak również szereg innych pytań odpowiedzi poszukiwali gimnazjaliści klasy II D z Zespołu Szkolno-Gimnazjalnego nr 1 w Piotrkowie Trybunalskim. Podjęli się oni realizacji projektu edukacyjnego pod hasłem „Jestem Polakiem, Jestem Polką. Czym w oczach współczesnej młodzieży jest Patriotyzm?”. Pod opieką nauczyciela historii Karola Baryły zorganizowali oni w dniu 10 maja 2016 r. spotkanie wieńczące swe dociekania.

W dniach 21-23 kwietnia 2016 r. w związku z zaproszeniem otrzymanym od Pani Beaty Brzywczy – Konsula Generalnego RP w Łucku, z wizytą roboczą na Ukrainie gościli dr Tomasz Matuszak (dyrektor Archiwum Państwowego w Piotrkowie Trybunalskim) oraz Piotr Zawilski (dyrektor Archiwum Państwowego w Łodzi). Inicjatywa wyjazdu była konsekwencją marcowej wizyty Pana Marka Zapóra – Wicekonsula Konsulatu Generalnego RP w Łucku w Archiwum Państwowym w Piotrkowie Trybunalskim.

Prace z zakresu edukacji i popularyzacji stanowią istotny element działalności Archiwum Państwowego w Piotrkowie Trybunalskim. Wpisują się one zarówno w zapisy ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach, jak również w cele określone w Strategii Archiwów Państwowych na lata 2010-2020. Przybliżeniu i omówieniu tej części naszych codziennych prac poświęcona była prelekcja dr. Tomasza Matuszaka – dyrektora APPT, wygłoszona w dniu 26 kwietnia 2016 r. podczas zebrania Stowarzyszenia Archiwistów Polskich Oddział w Łodzi.