- Wystawy on-line

Kiedy w lutym 1919 r. w rejonie miasteczka Mosty na Grodzieńszczyźnie doszło do pierwszego kontaktu bojowego oddziałów Wojska Polskiego i Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej, nie przeczuwano że właśnie rozpoczęła się wojna mająca decydujące znaczenie w walce o określenie granic i utrzymanie zaledwie trzy miesiące wcześniej odzyskanej niepodległości przez Polskę. Wojna ta, której kulminacyjna kampania rozegrała się 100 lat temu – w 1920 r., zakończyła się traktatem ryskim w marcu 1921 r. Inaugurując piotrkowskie, archiwalne obchody upamiętniające to jakże ważne wydarzenie, zapraszamy do zapoznania się z wystawą plakatów z zasobu Archiwum Państwowego w Piotrkowie Trybunalskim.

W bieżącym roku przypada 80. rocznica wybuchu II wojny światowej. 1 września 1939 r. napaścią Niemiec na Polskę rozpoczął się niespotykany na dotychczasową skalę konflikt, który pochłonął miliony często bezimiennych ofiar. Pierwszego dnia wojny również na Tomaszów Mazowiecki spadły bomby. Obronę miasta przed naporem wroga organizowała 13. Dywizja Piechoty z Armii „Prusy”, lecz mimo to w południe 7 września 1939 roku wojska niemieckie opanowały miasto. Rozpoczęła się trwająca do stycznia 1945 roku okupacja, której jednym z przejawów było wprowadzenie własnej administracji, w tym również utworzenie po raz pierwszy powiatu tomaszowskiego - graniczącego z ziemiami wcielonymi do Rzeszy.

Zapraszamy do zapoznania się z ekspozycją prezentującą dzieje powiatu tomaszowskiego w okresie II wojny światowej za pośrednictwem materiałów archiwalnych.

Rok 1989 był przełomowy w historii Polski. Był okresem burzliwych wydarzeń, wielkich zmian politycznych, społecznych i dojrzewających reform ustrojowych oraz gospodarczych. W dniach od 6 lutego do 5 kwietnia tegoż roku toczyły się rozmowy rządowe z opozycją, zwane rozmowami przy okrągłym stole. W myśl postanowień przy nim zawartych postanowiono przeprowadzić wolne wybory do Senatu oraz częściowo wolne do Sejmu.

W dniu 5 maja 1429 r. w Nieszawie król Władysław II Jagiełło nadał osadzie Drzewica prawa miejskie. Niewątpliwy awans niewielkiej wioski wynikał m.in. z ważnej pozycji politycznej na dworze królewskim zajmowanej przez dostojników z rodu Drzewickich herbu Ciołek. W 2019 r. Drzewica obchodzi 590. rocznicę wspominanego wydarzenia, zaś Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim – jako partner obchodów jubileuszowych, prezentuje niniejszą wystawę.

W dniu 7 lutego 1919 r. Naczelnik Państwa Józef Piłsudski podpisał „Dekret o organizacji archiwów państwowych i opiece nad archiwaliami”. Wydarzenie to stanowi historyczny punkt odniesienia dla doniosłego jubileuszu 100-lecia archiwów państwowych w niepoległej Polsce. W 1919 r. swoją działalność rozpoczęło również Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim. Jak wyglądały piotrkowskiej archiwistyki drogi do niepodległości…?

11 listopada 1918 r. spełnił się sen pokoleń Polaków – Państwo Polskie narodziło się na nowo. Po rozbiorach i 123 latach niewoli, rusyfikacji i germanizacji, po wielkich powstaniach wolna Polska powróciła na mapę Europy i  świata.

To dzięki tym, którzy pozostali nieugięci, nasz Naród wyszedł zwycięsko z dziejowej próby. Odzyskanie niepodległości dokonało się poprzez walkę pełną poświęcenia i bohaterstwa nie tylko na polach bitew, ale i w codziennych zmaganiach o zachowanie duchowej i materialnej substancji oraz w codziennym trwaniu polskich rodzin.

Na wystawie przygotowanej przez Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim Oddział w Tomaszowie Mazowieckim pragniemy przybliżyć walkę Tomaszowian o wolność i niepodległość, kształtowanie się polskich władz miasta, życie polityczne oraz trudną sytuację gospodarczą i aprowizacyjną miasta u progu niepodległości.