Piotrków jakiego nie było

• 
• 

23 marca 2016

Jezioro Bugaj

             W latach pięćdziesiątych XX wieku perspektywiczne plany rozwoju Piotrkowa zakładały powstanie nowoczesnego ośrodka sportu na Bugaju połączonego z miejskim parkiem kultury. Lokalizacja ta dawała możliwość utworzenia doskonałego miejsca wypoczynku dla piotrkowian. Ten ambitny plan, który z założenia miał być rozłożony na lata, niestety nie doczekał się realizacji. Powodów było kilka. Przede wszystkim zbyt wielka inwestycja obejmująca duży obszar miała pochłonąć ogromne środki finansowe. Ponadto Jezioro Bugaj okazało się być niełatwym do zagospodarowania zbiornikiem i prace geologiczne-pomiarowe pochłonęły więcej czasu oraz pieniędzy niż pierwotnie zakładano.

Plakat Społecznego Komitetu Budowy Parku Kultury i Sportu,
Prezydium Miejskiej Rady Narodowej zespół nr 199, dokumentacja techniczna sygn. 2935

            Promocję pomysłu rozpoczęto od wezwania mieszkańców do składania datków, pogadanek w zakładach pracy oraz radiowęzłach, które miały przybliżyć ideę inwestycji. Do współpracy zaproszono przedsiębiorstwa, szkoły, kluby sportowe oraz stowarzyszenia społeczne. W 1965 roku Komitet otrzymał decyzję o lokalizacji szczegółowej Parku Kultury i Wypoczynku w rejonie jeziora Bugaj. Prace zintensyfikowano z okazji 750-lecia Piotrkowa. W 1967 roku na południe od jeziora, w widłach ulic starej i nowej Sulejowskiej, działało już niewielkie kąpielisko „Bugaj”.

Decyzja lokalizacji szczegółowej,
Prezydium Miejskiej Rady Narodowej zespół nr 199, dokumentacja techniczna sygn. 2935

            W 1962 roku plany dotyczące ośrodka sportowego obejmowały 13 ha, na których miał powstać stadion sportowy z boiskiem głównym na 8000-10000 miejsc, boisko treningowe, bieżnia, szatnie, skocznie oraz pawilon sportowy. Planowano dodatkowe małe boiska do gier, korty tenisowe, salę gimnastyczną lub halę widowiskowo-sportową oraz kryty basen. Park kultury miał mieć powierzchnię około 30 ha, na terenie których miał się znaleźć cyrk, wesołe miasteczko oraz szereg placów zabaw i gier, muszla koncertowa oraz estrada z salą taneczną. Przy jeziorze planowano oczyścić brzeg, urządzić plażę, przystań kajakową i żaglową oraz urządzić camping w postaci wybudowania domków z pełnym zapleczem obsługi turystycznej. Zimą ośrodek umożliwiałby korzystanie ze sportów zimowych takich, jak jazda na łyżwach, sankach czy nartach.

Mapa całościowa projektu zagospodarowania Jeziora Bugaj,
Prezydium Miejskiej Rady Narodowej zespół nr 199, dokumentacja techniczna sygn. 2942

Legenda do mapy całościowej projektu zagospodarowania Jeziora Bugaj,
Prezydium Miejskiej Rady Narodowej zespół nr 199, dokumentacja techniczna sygn. 2942

 

Protokół Komisji Oceny Projektów Inwestycyjnych,
Prezydium Miejskiej Rady Narodowej zespół nr 199, dokumentacja techniczna sygn. 946

Lata mijały, kolejne projekty były poprawiane, zatwierdzane, wciąż szukano pieniędzy oraz możliwości współfinansowania.

            Przełomem w pracach miał być zapewne rok 1971, kiedy to powołano nowy Komitet Budowy Ośrodka Wypoczynkowego na Bugaju. W założeniach chciał on doprowadzić do oczyszczenia jeziora Bugaj i stworzenia Ośrodka Wypoczynkowego. Cel ten planowano osiągnąć poprzez ścisłą współpracę z Komitetem Kultury Fizycznej i Turystyki Wydziału Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej, Miejską Komisją Planowania Gospodarczego oraz mobilizowanie i organizowanie aktywności społecznej mieszkańców w zakresie gromadzenia środków finansowych i bezpośredniego zaangażowania w uporządkowanie jeziora. Wstępnie oszacowano inwestycje na 30 milionów złotych. Zdołano zebrać ponad 3 miliony (stan na 31 grudnia 1974 r.) Na niepowodzenie tego projektu złożyło się wiele czynników, przede wszystkim:

• zbyt wielka inwestycja, która przerosła możliwości realizacji w ramach czynu społecznego, brak pieniędzy i chęć realizacji pomysłu jedynie poprzez czyn społeczny, przy bardzo ograniczonej pomocy środków miejskich;
• brak specjalistycznej wiedzy, konkretnych planów i odpowiedniego sprzętu, który byłby w stanie oczyścić dno jeziora;
• nietrafione zakupy sprzętu, który był źle dobrany, brak odpowiedniej kadry;
• niekompletna dokumentacja technologiczna, projektowa, inżynieryjna oczyszczenia jeziora;
• brak specjalistycznego wykonawcy;
• brak odpowiednich środków transportowych;
• nieprawidłowości przy realizacji projektów.

Sprawozdanie z prac społecznych przy budowie kąpieliska Bugaj,
Prezydium Miejskiej Rady Narodowej zespół nr 199, dokumentacja techniczna sygn. 2935

W kolejnych latach projekt budowy Ośrodka na Bugaju sprowadzał się do umieszczenia go w planach wieloletnich, perspektywicznych. Podejmowano jedynie próby oczyszczenia Bugaju, na które władze miasta nie znalazły sposobu do dziś.

Wytyczne urbanistyczne do projektu boiska sportowego na bugaju,
Prezydium Miejskiej Rady Narodowej zespół nr 199, dokumentacja techniczna sygn. 2937

 

Pawilon wystawienniczy w Rynku Trybunalskim

 

Propozycje zagospodarowania Rynku trybunalskiego,
Prezydium Miejskiej Rady Narodowej zespół nr 199, dokumentacja techniczna sygn. 2458

             Plany przebudowy Rynku Trybunalskiego złożone zostały pod koniec 1962 roku przez Prezydium Miejskiej Rady Narodowej. Założenia były proste i polegały na wyłożeniu rynku płytami, tworząc plac jednorodny z wyszczególnieniem miejsca starego ratusza w postaci płyt w innym kolorze. Zniknąć miały niewielkie zieleńce, planowano drobną korektę wielkości placu na rzecz poszerzonych chodników. W 1963 roku rozpoczęto przebudowę Rynku Trybunalskiego według tej koncepcji. Podczas prac odsłonięte zostały fundamenty starego ratusza. W kwietniu 1965 roku Pracownie Konserwacji Zabytków Biuro Projektów Pracownia w Łodzi przedłożyła projekt wstępny zabezpieczenia ruin ratusza i budowy pawilonu wystawowego na Rynku Trybunalskim. Obiekt miałby być dostosowany do obrysu ratusza z okresu renesansowego, jako najbardziej reprezentatywnego i cennego. Swoim zasięgiem miałby objąć cztery piwnice oraz ruiny wieży. Dwie z piwnic miały by służyć celom muzealnym, natomiast dwie z nich miały być zasypane.

Szkic projektowy pawilonu wystawienniczego,
Prezydium Miejskiej Rady Narodowej zespół nr 199, dokumentacja techniczna sygn.2458

            Poza koncepcją budowy pawilonu, projekt zakładał zagospodarowanie przestrzenne reszty rynku w postaci poszerzenia chodników w celu uzyskania efektu pierwotnych, charakterystycznych zwężeń wlotu ulic w rynek. Nie wiadomo dokładnie dlaczego zrezygnowano z pomysłu budowy pawilonu. Ostatecznie zdecydowano się na zasypanie ruin i wyłożenie rynku płytami by stworzyć jednolity plac. Dziś Rynek Trybunalski wygląda estetycznie, jest wizytówką miasta, a fundamenty ratusza ponownie wyłoniły się z podziemi.

Projekt zagospodarowania Rynku,
Prezydium Miejskiej Rady Narodowej zespół nr 199, dokumentacja techniczna sygn. 2458

 Plac pofranciszkański – Dom Młodzieży

             W 1961 roku powstał projekt wybudowania Domu Młodzieży imienia Janka Krasickiego. Miał on stanąć na placu pofranciszkańskim między ulicą Zamkową, Curie-Skłodowskiej, Starowarszawską i Jerozolimską. W założeniu miał on mieścić kino, teatr, bibliotekę, czytelnię, kluby i kawiarnię oraz pomieszczenia techniczne. Zawiązał się Społeczny Komitet Budowy Domu Młodzieży. W tamtym okresie Piotrków Trybunalski nie posiadał sali widowiskowej, teatru czy estrady na której można by było organizować występy profesjonalistów.

Makieta projektu Domu Młodzieży,
Prezydium Miejskiej Rady Narodowej zespół nr 199, dokumentacja techniczna sygn. 946

            Nie posiadamy informacji dlaczego nie doszło do budowy. Inwestycja figurowała w spisie zadań inwestycyjnych Społecznego Funduszu Odbudowy Stolicy na 1962 rok, zostało wydane pozwolenie na budowę, wykonano plany, a nawet makietę. Komisja Oceny Projektów Inwestycyjnych przy Ministrze Kultury i Sztuki wyraziła co prawda swoje wątpliwości oraz sugestie, jednak wstępnie projekt został przyjęty. Najprawdopodobniej nie był zbyt dobrze przemyślany, gdyż chciano w jednym miejscu zorganizować zbyt wiele rodzajów działalności na małej powierzchni.