- Trudny „bilans otwarcia” – zniszczenia wojenne

Trudny „bilans otwarcia” – zniszczenia wojenne

2 listopada 2020

Aby w pełni zrozumieć skomplikowaną sytuację, jaka panowała w niepodległej już Polsce po 11 listopada 1918 r., bezwzględnie należy przyjrzeć się sytuacji panującej w wyniku „wielkiej destabilizacji” – czytaj Wielkiej Wojny 1914-1918. O ile I wojnę światową w kontekście politycznym i militarnym należy analizować w kontekście starcia zbrojnego, które ogarnęło niemal całą Europę, o tyle w przypadku regionalnym można pozwolić sobie na pewne robocze uproszczenie, mówiąc o „wielkiej destabilizacji”. W wyniku wojny i okupacji z lat 1914-1918 miliony mieszkańców ziem polskich, które następnie znalazły się w granicach II Rzeczpospolitej, znalazły się w stanie kryzysu. Czym on się przejawiał? Były to zniszczenia wojenne z okresu walk frontowych, a także straty wynikające z rabunkowej polityki niemieckich i austro-węgierskich okupantów.

Idąc tym tropem rozumowania dziś pragniemy zaprezentować dokument z 1916 r., który jedynie pozornie może dziwić w kontekście rocznicy Bitwy Warszawskiej 1920 r. Prezentowane sprawozdanie tabelaryczne (pierwsza strona) było efektem akcji rejestracyjnej strat wojennych na terenie ówczesnego powiatu piotrkowskiego. Zniszczenia te, powstałe głównie jesienią 1914 r., a wykazane w dokumentacji z 1916 r., były elementem wspomnianej „wielkiej destabilizacji”. Likwidacja tych strat pociągała za sobą koszty, wpisując się tym samym w obciążenia ekonomiczne mające negatywny wpływ na możliwości wojenne odrodzonego państwa po 1918 r. Prezentowany materiał jest w skali kraju niewielkim jedynie świadectwem, zaś w kontekście dziejów regionalnych unaocznia źródło trudności towarzyszących walkom o określenie granic Polski w latach 1919-1921.