1 maja – Święto Pracy na plakatach z zasobu Archiwum Państwowego w Piotrkowie Trybunalskim

  • Drukuj zawartość bieżącej strony
  • Zapisz tekst bieżącej strony do PDF

29 kwietnia 2023

Dzień 1-go maja, jako Święto Pracy a dokładniej Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy, został ustanowiony podczas kongresu II Międzynarodówki Socjalistycznej, odbywającego się w Paryżu w 1889 roku. Wybór tej daty nie był przypadkowy. W myśl inicjatorów święta, upamiętniało ono strajki robotników z Chicago z pierwszych dni maja 1886 roku. Tysiące pracowników wyszły wówczas na ulicę, domagając się godziwych warunków pracy i płacy. Strajki te zostały brutalnie stłumione przez policję. Święto Pracy obchodzono od 1890 roku w wielu krajach całego świata. Organizowane demonstracje i pochody, jako wydarzenia związane z ruchem socjalistycznym często postrzegane były jako rewolucyjne, w związku z czym niepożądane i nietolerowane przez władze państwowe.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości socjaliści wielokrotnie składali wnioski o uznanie Święta Pracy świętem państwowym i dniem wolnym od pracy. Udało się to dopiero w 1950 roku, lecz wówczas inicjatywę tą włączono w machinę propagandową komunizmu. Polscy komuniści zniekształcili znaczenie tego święta. Zmienili ten dzień w jedno z najważniejszych propagandowych wydarzeń w roku, mający przyćmić obchody kolejnych rocznic uchwalenia Konstytucji 3-go Maja 1791 roku, a także ustanowione w 1920 roku kościelne święto Najświętszej Marii Panny Królowej Polski. Warto dodać, że Kościół Katolicki w 1955 roku ogłosił 1-go Maja dniem świętego Józefa rzemieślnika, nadając tej dacie religijną wymowę.

Obchody Święta Pracy miały charakter powszechny. Uczestnictwo w pochodzie organizowanym w ten dzień, często było obowiązkowe. Oprócz samego marszu organizowano wiele imprez rozrywkowych, w tym festyny i zawody sportowe dla dzieci i dorosłych. Lokalne domy kultury organizowały przeglądy twórczości, koncerty i inne atrakcje, w których propaganda komunistyczna była na pierwszym planie. Po 1989 roku Święto Pracy straciło na znaczeniu. Pozostało dniem wolnym od pracy ale nie jest obecnie już tak hucznie obchodzone.

Przedstawione na wystawie plakaty pokazują sposób w jaki władze Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej podchodziły do Święta Pracy. W prace nad plakatami angażowano między innymi takich artystów jak Tadeusz Trepkowski i Leon Majewski. Różnorodność koncepcji i stylów na przestrzeni lat pokazuje ile wysiłku włożono w to, by Święto Pracy uzyskało odpowiednią oprawę. Plakaty pochodzą z zasobu Archiwum Państwowego w Piotrkowie Trybunalskim, z zespołów „Zbiór plakatów i druków ulotnych” oraz „Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Piotrkowie Trybunalskim”. Prezentowane materiały stanowią nie tylko źródła do badań historii politycznej i społecznej, lecz często są piękną próbką możliwości graficznych Polskiej Szkoły Plakatu. Obecnie Święto Pracy, ustanowiony w 2004 roku Dzień Flagi Rzeczpospolitej Polskiej oraz Święto Narodowe Trzeciego Maja czyli tak zwana „Majówka” lub „Weekend Majowy” są jednym z najpopularniejszych terminów wypoczynkowych w roku.

 

 Do wszystkich kobiet pracujących! 1918-1939

Do wszystkich kobiet pracujących! 1918-1939

 

Obywatele! Polacy! 1945 rok

Obywatele! Polacy! 1945 rok

 

1 Maj – Jedność ruchu robotniczego wzmacnia sojusz robotniczo-chłopski, 1948 rok

1 Maj – Jedność ruchu robotniczego wzmacnia sojusz robotniczo-chłopski, 1948 rok

 

1 Maj,1949 rok

1 Maj,1949 rok

 

1 Maj, 1950 rok

1 Maj, 1950 rok

 

1 Maj, 1890-1950. Wywalczymy trwały pokój, 1950 rok

1 Maj, 1890-1950. Wywalczymy trwały pokój, 1950 rok

 

1 Maja, 1953 rok

1 Maja, 1953 rok

 

1 Maj – Święto jedności narodu w walce o pokój i plan 6-letni, 1953 rok

1 Maj – Święto jedności narodu w walce o pokój i plan 6-letni, 1953 rok

 

1 Maja – Święto ludzi pracy na całym świecie, 1953 rok

1 Maja – Święto ludzi pracy na całym świecie, 1953 rok

 

1 Maja – pokój wolność, 1966 rok

1 Maja – pokój wolność, 1966 rok

 

 1 Maja, 1978 rok

1 Maja, 1978 rok

 

1 Maja – święto radości, 1979 rok

1 Maja – święto radości, 1979 rok

 

1 Maja – święto pracy, 1979 rok

1 Maja – święto pracy, 1979 rok

 

1 Maja – święto ludzi pracy, 1981 rok

1 Maja – święto ludzi pracy, 1981 rok

 

1 Maja, 1982 rok

1 Maja, 1982 rok

 

„Pierwszy maja” Fakty i Komentarze – gazeta plakatowa, 1983 rok

„Pierwszy maja” Fakty i Komentarze – gazeta plakatowa, 1983 rok

 

1 Maja – trzeba nam pokoju, jedności, pracy, 1983 rok

1 Maja – trzeba nam pokoju, jedności, pracy, 1983 rok

 

1 Maj, 1984 rok

1 Maj, 1984 rok

 

1 Maja, 1984 rok

1 Maja, 1984 rok

 

1 Maja, 1985 rok

1 Maja, 1985 rok

 

 1 Maja świętem ludzi pracy, 1985 rok

1 Maja świętem ludzi pracy, 1985 rok

 

Wielkie widowisko sportowo-rozrywkowe pod tytułem „Festyn młodości – odwagi i brawury”, 1988 rok

Wielkie widowisko sportowo-rozrywkowe pod tytułem „Festyn młodości – odwagi i brawury”, 1988 rok

 

1 Maja – musimy iść szybciej naprzód! 1988 rok

1 Maja – musimy iść szybciej naprzód! 1988 rok

 

Program z okazji imprez 1 maja, 1988 rok

Program z okazji imprez 1 maja, 1988 rok

 

Program obchodów Święta Pracy 1 maja, 1988 rok

Program obchodów Święta Pracy 1 maja, 1988 rok

 

Uroczysty koncert Pierwszomajowy, 1988 rok

Uroczysty koncert Pierwszomajowy, 1988 rok

 

1 Maja w Opocznie, 1988 rok

1 Maja w Opocznie, 1988 rok

 

1 Maja, l. 80

1 Maja, lata 80-te

 

1 Maja, l. 80

1 Maja, lata 80-te

 

1 Maja, l. 80

1 Maja, lata 80-te

Paweł Wysocki

Rozwiń Metryka

Podmiot udostępniający informację:
Data utworzenia:2023-04-29
Data publikacji:2023-04-29
Osoba sporządzająca dokument:Paweł Wysocki
Osoba wprowadzająca dokument:Maciej Hubka
Liczba odwiedzin:1402