Trudne drogi do Niepodległości… prezentacja wystawy i publikacji

• 
• 

13 listopada 2018

Rozprza – miejscowość będąca obecnie siedzibą jednej z gmin powiatu piotrkowskiego, sto lat temu odegrała ważną rolę w formowaniu oddziałów III Brygady Legionów Polskich. Brygada ta organizowana była w regionie piotrkowskim w 1915 r., zaś w ówczesnym Piotrkowie mieściły się najważniejsze instytucje polskiego ruchu legionowego. Mowa w tym miejscu o Departamencie Wojskowym Naczelnego Komitetu Narodowego, Komendzie Legionów Polskich oraz Komendzie Grupy Legionów Polskich. „Legionowe” dziedzictwo historyczne Piotrkowa Trybunalskiego i Rozprzy oraz materiały archiwalne z zasobu Archiwum Państwowego w Piotrkowie Trybunalskim okazały się doskonałą przesłanką do organizacji wspomnianego wydarzenia właśnie na „ziemi rozpierskiej”. Gospodarzem i współorganizatorem spotkania z historią oprócz naszego archiwum było również Gminne Centrum Kultury w Rozprzy.

Wspólnie przygotowane wydarzenie spotkało się ze znaczącym zainteresowaniem ze strony zarówno władz Gminy Rozprza, jak i lokalnej społeczności. Władze Gminy Rozprza reprezentowali Janusz Jędrzejczyk – wójt, a także Bogdan Górecki – skarbnik. Co warto podkreślić, znaczną część uczestników imprezy stanowili najmłodsi mieszkańcy regionu – w tym szczególnie wyróżniający się harcerze. Nie zabrakło również przedstawicieli regionalnych instytucji oświaty, kultury i nauki. Moderatorem wydarzenia była Izabela Kwaśniak – dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rozprzy. Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim reprezentowali dr Tomasz Matuszak – dyrektor oraz dr Maciej Hubka.

W pierwszej części spotkania dr Tomasz Matuszak wystąpił z odczytem pt. „O potrzebie badań regionalnych słów kilka…”, dokonując na podstawie prezentacji multimedialnej omówienia stanu historiografii regionu piotrkowskiego oraz kierunków prowadzonych w tym zakresie badań. Punktem kulminacyjnym prelekcji było omówienie najnowszego, „niepodległościowego wydawnictwa” Archiwum Państwowego w Piotrkowie Trybunalskim. Dzięki wsparciu Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych, w ramach projektu wydawniczego zespół autorski w składzie – Tomasz Matuszak, Aleksy Piasta, Maciej Hubka, opracował książkę pt. „Droga do wolnej Polski wiodła przez Piotrków. Wykaz ochotników do Legionów Polskich 1915-1916”. Jest to publikacja będąca edycją źródłową, zawierająca informacje o niemal 1500 ochotnikach którzy przybyli do Piotrkowa aby wstąpić do Legionów Polskich. Materiał opatrzony został obszernym wprowadzeniem historycznym oraz ilustracjami. Książka ta dostępna jest również w formie elektronicznej na stronie naszego archiwum.

 

 http://www.piotrkow-tryb.ap.gov.pl/art,354,droga-do-wolnej-polski-wiodla-przez-piotrkow-wykaz-ochotnikow-do-legionow-polskich-1915-1916

 

Następnie głos zabrał dr Maciej Hubka, który w prelekcji pt. „O Niepodległą i granice. Wymiar ogólnopolski i regionalny”, dokonał przeglądu wydarzeń zaczerpniętych z dziejów szeroko pojętego „regionu piotrkowskiego”, a ukazanych za pośrednictwem barwnych reprodukcji materiałów archiwalnych na towarzyszącej wydarzeniu wystawie pt. „Trudne drogi do Niepodległości”. Ekspozycja licząca dwadzieścia bogato ilustrowanych plansz opracowana została przez piotrkowskich archiwistów w ramach projektu wystawienniczego przy wsparciu Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych. Począwszy od Insurekcji Kościuszkowskiej 1794 r., poprzez powstania narodowe, Legiony Polskie Komendanta Józefa Piłsudskiego, a na wojnie polsko-rosyjskiej 1919-1921 skończywszy – dzięki zestawieniu materiałów archiwalnych z komentarzami historycznymi wystawa ta ukazuje bogactwo „niepodległościowych” dziejów naszego regionu. Zwiedzający naszą wystawę otrzymali również kolportowany tego dnia katalog.

Zapraszamy do zapoznania się z fotorelacją z omawianego wydarzenia.